Bệnh lây truyền từ động vật sang người, bệnh lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp gần, lây qua vết thương hở, dịch cơ thể, giọt bắn lớn của đường hô hấp và qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Sự lây truyền có thể xảy ra qua nhau thai từ mẹ sang thai nhi hoặc khi tiếp xúc gần trong và sau khi sinh. 
 
Thời gian ủ bệnh thường từ 6-13 ngày, nhưng có thể dao động từ 5-21 ngày. Biểu hiện triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh Đậu mùa, các triệu chứng thường thấy của bệnh là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Bệnh có thể tự khỏi trong vòng 2-3 tuần, một vài trường hợp diễn tiến nặng và có thể gây tử vong. 

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, tỷ lệ tử vong của bệnh Đậu mùa khỉ liên quan đến nhóm vi rút Đậu mùa khỉ nhánh Tây Phi là 1%, và có thể cao hơn ở những người bị suy giảm miễn dịch. Trên thế giới, tính đến ngày 03/10/2022 đã ghi nhận 68.265 trường hợp mắc bệnh Đậu mùa khỉ tại 106 quốc gia và vùng lãnh thổ, đã có 25 trường hợp tử vong, trong đó, khu vực Tây Thái Bình Dương có một số nước ghi nhận ca bệnh gồm: Australia (136 ca), Singapore (19 ca), Trung Quốc (5 ca), New Zealand (5 ca), Nhật Bản (4 ca), Philippines (4 ca), Hàn Quốc (2 ca), Guam (1 ca), New Caledonia (1 ca). Tổ chức Y tế thế giới đánh giá nguy cơ lây nhiễm toàn cầu ở mức trung bình, khu vực Châu Âu và Châu Mỹ ở mức cao, khu vực Tây Thái Bình Dương (trong đó có Việt Nam) ở mức thấp đến trung bình, các khu vực khác ở mức trung bình. 
Tại Việt Nam, tính đến ngày 03/10/2022 đã ghi nhận ca mắc bệnh Đậu mùa khỉ đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trường hợp này được phát hiện nhiễm bệnh sau khi đi du lịch từ Dubai trở về Việt Nam, sau đó xuất hiện các triệu chứng bệnh, nhập viện khám, xét nghiệm và được chẩn đoán, điều trị. 

Riêng ở huyện Tân Thạnh, tính đến ngày 11/10/2022, trên địa bàn huyện chưa ghi nhận ca mắc bệnh Đậu mùa khỉ. Để chủ động phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn huyện Tân Thạnh, ngày 12/10/2022 UBND huyện Tân Thạnh đã ban hành Kế hoạch số 2343/KH-UBND về Phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn huyện Tân Thạnh. Trong kế hoạch đã xác định mục tiêu chung là phát hiện sớm các trường hợp bệnh nghi ngờ, cách ly và xử lý kịp thời, không để dịch lây lan, hạn chế đến mức thấp nhất tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh Đậu mùa khỉ ở người. Mục tiêu cụ thể là phát hiện sớm trường hợp Đậu mùa khỉ đầu tiên xâm nhập vào địa bàn huyện để xử lý triệt để, tránh lây lan ra cộng đồng. Tăng cường năng lực hệ thống giám sát, giám sát chủ động, phòng chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ từ huyện đến xã. Nhất là, tăng cường công tác giám sát phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn huyện. Trong kế hoạch cũng nêu các tình huống cụ thể như: Khi chưa có ca bệnh tại huyện; Dịch bệnh lây nhiễm thứ phát trong cộng đồng; Dịch bệnh lây lan tại địa bàn huyện Tân Thạnh và những giải pháp cụ thể trong việc khoanh vùng, xử lý kịp thời, triệt để các ổ dịch nhằm hạn chế thấp nhất số mắc và tử vong do dịch bệnh. 
Để góp phần phòng chống bệnh đậu mùa khỉ, phấn đấu không để dịch bệnh xảy ra trên địa bàn huyện Tân Thạnh, mỗi người dân hãy chủ động tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống như sau: 

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hấp, rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.
2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.
3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.
4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử lý kịp thời, không tự ý điều trị.
5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.
6. Đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.
Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ cần tránh tiếp xúc với động vật có vú bị bệnh như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng (chết hoặc sống) có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ, không nên ăn hoặc tiếp xúc với động vật hoang dã, không ăn thịt động vật chưa nấu chín kỹ hoặc ăn các sản phẩm của động vật bị nhiễm bệnh.
Bệnh đậu mùa khỉ đang có xu hướng gia tăng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy rằng triệu chứng của bệnh không quá nghiêm trọng và nguy cơ lây lan cũng không cao như dịch bệnh Covid-19 nhưng các chuyên gia cho rằng, đây là một căn bệnh nguy hiểm và cần có biện pháp phòng tránh kịp thời.